సి) పథకాలు / కార్యకలాపాలు / కార్యాచరణ ప్రణాళిక:
3.1 సాక్షర భారత్ కార్యక్రమం:
భారత ప్రభుత్వం అంతర్జాతీయ అక్షరాస్యత దినోత్సవం సందర్భంగా 8 సెప్టెంబర్ 2009న సాక్షర్ భారత్ కార్యక్రమాన్ని ప్రారంభించింది. ఈ కార్యక్రమం మొత్తం అక్షరాస్యత రేటును పెంచడం, లింగ అంతరాన్ని తగ్గించడం మరియు దేశవ్యాప్తంగా అక్షరాస్యత స్థాయిలో ప్రాంతీయ, సామాజిక మరియు లింగ అసమానతలను తగ్గించడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.
నెల్లూరు జిల్లాలో సాక్షర భారత్ కార్యక్రమం అమలు కోసం, 2010 సంవత్సరంలో అక్షరాస్యత సర్వే నిర్వహించబడింది. నిర్వహించిన సర్వే ప్రకారం 5,72,191 మంది అక్షరాస్యులు (పురుషులు – 2,04,109 + స్త్రీలు – 3,68,082) గుర్తించారు.
7 దశల్లో నిర్వహించిన ప్రాథమిక అక్షరాస్యత కార్యక్రమంలో 4,18,373 మంది అక్షరాస్యులుగా గావించబడినారు. మిగిలి ఉన్న 1,53,458 మంది అక్షరాస్యులు కావాల్సి ఉంది. 938 గ్రామ పంచాయతీలలో అక్షరాస్యత స్థాయిలను మెరుగుపరచడానికి, సంస్థాగతంగా 938 వయోజన విద్యా కేంద్రాలు (AECలు) పనిచేశాయి. ఆరోగ్యం, విద్య, చట్టపరమైన & పర్యావరణ సమస్యల వంటి వివిధ అంశాలపై దృష్టి సారించి AECలో ప్రతి నెలా ఒక ప్రత్యేక కార్యక్రమం నిర్వహించబడుతుంది. 938 AECలు వయోజన విద్యా డైరెక్టర్, ఆంధ్రప్రదేశ్, అమరావతి యొక్క మెమో నెం.600/B2/DAE/2017, Dt:14.06.2018 ప్రకారం మూసివేయబడ్డాయి.
3.2 నేషనల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఓపెన్ స్కూల్ (NIOS):
NIOS పరీక్షలు సంవత్సరానికి 2 సార్లు నిర్వహించబడ్డాయి. అంటే పరీక్షలు సాధారణంగా మార్చి & ఆగస్టు నెలల్లో నిర్వహించబడతాయి.
3.3 OBE (ఓపెన్ బేసిక్ ఎడ్యుకేషన్):
ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం నియో-లిటరేట్స్ కోసం ఓపెన్ బేసిక్ ఎడ్యుకేషన్ (OBE) అనే వినూత్న కార్యక్రమాన్ని ప్రారంభించింది. ప్రోగ్రామ్ లెవెల్ A (3వ తరగతికి సమానం) మరియు లెవెల్ B (5వ తరగతికి సమానం)గా రూపొందించబడింది. ఆంధ్రప్రదేశ్ ఓపెన్ స్కూల్ సొసైటీ, హైదరాబాద్ సహకారంతో ఈ పధకము పూర్తి చేయబడినది.
| క్ర.సం |
సంవత్సరం మరియు స్థాయి |
నమోదు |
సాధించబడింది |
| 1 |
2014 – 15 లెవెల్ ఎ (3వ తరగతి సమానం) |
1380 |
1075 |
| 2 |
2015 – 16 లెవెల్ బి (5వ తరగతి సమానం) |
1075 |
770 |
| 3 |
2016 – 17 లెవెల్ ఎ (3వ తరగతి సమానం) 03.01.2017 నుండి తరగతులు ప్రారంభించబడినాయి. |
2760 |
2107 |
3.4 పధాన లిఖానా అభియాన్:
SPSR నెల్లూరు జిల్లాలోని 6 మండలాల్లో వాలంటీర్ టీచర్ల (VTలు) ద్వారా అక్షరాస్యులు కాని వారికి ప్రాథమిక అక్షరాస్యత కార్యక్రమం అమలు కోసం భారత ప్రభుత్వం కొత్త వయోజన విద్యా కార్యక్రమం అనగా “పధన లిఖానా అభియాన్”ను ప్రకటించింది. అల్లూరు, అనంత సాగరం, చిట్టమూరు, కలువోయ, కొండాపురం & సైదాపురంలో ఈ కార్యక్రమం జరిగింది. 16,167 మంది అభ్యాసకులు పరీక్షలకు హాజరుకాగా, 16,159 మంది విద్యార్థులు ఉత్తీర్ణులయ్యారు.
3.5 అక్షర చైతన్యం 1 కార్యక్రమం:
- శ్రీ కె.వి.ఎన్. చక్రధర్ బాబు I.A.S గౌరవనీయమైన జిల్లా కలెక్టర్, SPSR నెల్లూరు జిల్లా నిరక్షరాస్యతను నిర్మూలించడానికి మరియు 100% అక్షరాస్యతను సాధించడానికి 16.08.2021 న SPSR నెల్లూరు జిల్లాలో ప్రతిష్టాత్మకమైన “అక్షర చైతన్యం – 1” కార్యక్రమాన్ని ప్రారంభించారు.
- ఈ కార్యక్రమాన్ని విజయవంతం చేసేందుకు జిల్లా కలెక్టర్, SPSR నెల్లూరు ద్వారా ముఖ్య కార్యనిర్వహణ అధికారి, జిల్లా విద్యా అధికారి, PD DRDA, PD DWMA & జిల్లా పంచాయతీ అధికారి వంటి అనేక మంది జిల్లా అధికారులను భాగస్వాములను చేశారు. జిల్లా కలెక్టర్, SPSR నెల్లూరు జిల్లా మొత్తం కార్యక్రమాన్ని పర్యవేక్షించేందుకు జిల్లా పంచాయతీ అధికారిని జిల్లా నోడల్ అధికారిగా నియమించారు.
- పూర్వపు SPSR నెల్లూరు జిల్లాలోని 40 మండలాల్లో ఈ కార్యక్రమం ప్రారంభించబడింది.
- 15+ కంటే ఎక్కువ వయస్సు ఉన్న 1,33,438 మంది అక్షరాస్యులు కాని వారి కోసం ప్రోగ్రామ్ ప్రారంభించబడింది. వీరిలో 43,971 మంది పురుషులు మరియు 89,467 మంది మహిళలు నేర్చుకునేవారు.
- జిల్లా పరిపాలన, SPSR నెల్లూరు ద్వారా 40 మండలాల్లోని 1,33,438 మంది అక్షరాస్యులు కాని వారికి బోధనా అభ్యాస సామగ్రి సరఫరా చేయబడింది.
- మండల స్థాయిలో కార్యక్రమాన్ని పర్యవేక్షించేందుకు మండల పరిషత్ అభివృద్ధి అధికారులను అధ్యక్షులుగా, మండల విద్యాశాఖాధికారులను నోడల్ అధికారులుగా నియమించారు.
- గ్రామ స్థాయిలో కార్యక్రమాన్ని పర్యవేక్షించేందుకు సంక్షేమ మరియు విద్యా సహాయకులు మరియు మహిళా పోలీసులను పర్యవేక్షకులుగా నియమించారు.
- గ్రామ వాలంటీర్లు మరియు స్వయం సహాయక బృందం సభ్యుల సహాయంతో అక్షరాస్యత తరగతులు నిర్వహించబడ్డాయి.
- జిల్లాలో మొత్తం కార్యక్రమాన్ని జిల్లా కలెక్టర్, SPSR నెల్లూరు నేతృత్వంలో జిల్లా పంచాయతీ అధికారితో కలిసి వయోజన విద్యా శాఖ పర్యవేక్షించింది.
- అక్షరాస్యత కార్యక్రమం పూర్తయిన తర్వాత, ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ఓపెన్ స్కూల్ సొసైటీ (APOSS), గుంటూరు వారిచే 08.01.2022న “మూల్యాంకన పరీక్ష” నిర్వహించబడింది మరియు విజయవంతమైన అభ్యాసకులకు సర్టిఫికెట్లు జారీ చేయబడ్డాయి.
- 1,24,270 మంది అభ్యాసకులు మూల్యాంకన పరీక్షకు హాజరయ్యారు. వీరిలో 40,724 మంది పురుషులు, 83,546 మంది మహిళలు ఉన్నారు.
- మూల్యాంకన పరీక్షలో 1,16,566 మంది అభ్యాసకులు ఉత్తీర్ణులయ్యారు. వీరిలో 38,131 మంది పురుషులు, 78,435 మంది మహిళలు ఉన్నారు.
- మూల్యాంకన పరీక్ష పూర్తయిన తర్వాత అక్షర చైతన్యం – 1 ప్రోగ్రామ్‌లో ఉత్తీర్ణత శాతం 93.80%.
- “అక్షర చైతన్యం – 1” కార్యక్రమం పూర్తయిన తర్వాత SPSR నెల్లూరు జిల్లా అక్షరాస్యత రేటు 69.08% నుండి 84%కి పెరగడం గమనించబడింది.
3.6 అక్షర చైతన్యం 2 కార్యక్రమం:
- “అక్షర చైతన్యం – 2” కార్యక్రమం 51,745 మంది విజయవంతం కాని అభ్యాసకులు మరియు సర్వే తర్వాత గుర్తించబడిన నిరక్షరాస్యుల కోసం ప్రారంభించబడింది. ఈ 51,745 మంది అభ్యాసకులకు 100% అక్షరాస్యత సాధించడానికి 02.10.2022న జిల్లాలో రెండవ దశ అక్షరాస్యత కార్యక్రమం అంటే “అక్షర చైతన్యం – 2” ప్రారంభించబడింది.
- SPSR నెల్లూరు జిల్లాలోని 37 మండలాల్లో కార్యక్రమం ప్రారంభమైంది.
- 51,745 మంది అక్షరాస్యులు కాని వారి కోసం, 15+ కంటే ఎక్కువ వయస్సు ఉన్న వారి కోసం ప్రోగ్రామ్ ప్రారంభించబడింది. వీరిలో 15,304 మంది పురుషులు మరియు 36,440 మంది మహిళలు నేర్చుకునేవారు.
- 37 మండలాల్లోని 51,745 మంది అక్షరాస్యులు కాని వారికి టీచింగ్ లెర్నింగ్ మెటీరియల్‌ను జిల్లా యంత్రాంగం, SPSR నెల్లూరు ద్వారా సరఫరా చేశారు.
- మండల స్థాయిలో కార్యక్రమాన్ని పర్యవేక్షించేందుకు మండల పరిషత్ అభివృద్ధి అధికారులను అధ్యక్షులుగా, మండల విద్యాశాఖాధికారులను నోడల్ అధికారులుగా నియమించారు.
- గ్రామ స్థాయిలో కార్యక్రమాన్ని పర్యవేక్షించేందుకు సంక్షేమ మరియు విద్యా సహాయకులు మరియు మహిళా పోలీసులను పర్యవేక్షకులుగా నియమించారు.
- గ్రామ వాలంటీర్లు మరియు స్వయం సహాయక బృందం సభ్యుల సహాయంతో అక్షరాస్యత తరగతులు నిర్వహించబడ్డాయి.
- జిల్లాలో మొత్తం కార్యక్రమాన్ని జిల్లా కలెక్టర్, SPSR నెల్లూరు నేతృత్వంలో డిప్యూటీ డైరెక్టర్ మరియు వయోజన విద్యా శాఖ సిబ్బంది పర్యవేక్షించారు.
- అక్షరాస్యత కార్యక్రమం పూర్తయిన తర్వాత, ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ఓపెన్ స్కూల్ సొసైటీ (APOSS), గుంటూరు వారిచే తేది.24.09.2023న “మూల్యాంకన పరీక్ష” నిర్వహించబడింది మరియు విజయవంతమైన అభ్యాసకులకు సర్టిఫికెట్లు జారీ చేయబడ్డాయి.
- 48,211 మంది అభ్యాసకులు మూల్యాంకన పరీక్షకు హాజరయ్యారు. వీరిలో 14,149 మంది పురుషులు, 34,061 మంది మహిళలు ఉన్నారు.
- మూల్యాంకన పరీక్షలో 45,229 మంది అభ్యాసకులు ఉత్తీర్ణులయ్యారు. వీరిలో 13,373 మంది పురుషులు, 31,855 మంది మహిళలు ఉన్నారు.
- మూల్యాంకన పరీక్ష పూర్తయిన తర్వాత అక్షర చైతన్యం – 2 ప్రోగ్రామ్‌లో ఉత్తీర్ణత శాతం 93.81%.
- “అక్షర చైతన్యం – 2” కార్యక్రమం పూర్తయిన తర్వాత SPSR నెల్లూరు జిల్లా అక్షరాస్యత రేటు 84% నుండి 93.81%కి పెరిగింది.
3.6: న్యూ ఇండియా లిటరసీ ప్రోగ్రామ్ (NILP):
భారత ప్రభుత్వం FY 2022-2027 గాను “న్యూ ఇండియా లిటరసీ ప్రోగ్రామ్”(NILP) అను కొత్త పధకమును ప్రవేశ పెట్టడం జరిగినది. ఈ కార్యక్రమము అమలుకు గాను శ్రీయుత సంచాలకులు, వయోజన విద్యా శాఖ, ఆంధ్రప్రదేశ్, అమరావతి వారు 41,064 మంది మహిళా నిరక్షరాస్యులను SPSR నెల్లూరు జిల్లాకు లక్ష్యంగా ఇవ్వడం జరిగినది.
